Ο κάθε τόπος με τις ιδιαιτερότητές του διαμορφώνει τα πάντα και τους πάντες, είτε το γνωρίζουμε, είτε όχι. Αυτή ήταν η πρώτη διαπίστωση που έκανα όταν επισκέφτηκα για πρώτη φορά έρημο. Πιο συγκεκριμένα την έρημο Wadi Rum στην Ιορδανία. Σε αυτό τον αφιλόξενο τόπο για πολλούς, εδώ που το Χόλυγουντ στήνει τις πιο ακριβές παραγωγές του σαν να είναι αληθινά τοπία από τον πλανήτη Άρη, εγώ συνάντησα ανθρώπους που η καθημερινότητά τους ήταν πολύ διαφορετική από τη δική μου και συνάμα συναρπαστική. Μου μίλησαν για το γεγονός ότι η έρημος είναι γεμάτη θαύματα.

Όπως εκείνη τη μέρα που διασχίζοντας με το 4Χ4 μια αχανή έκταση, είδαμε μια μικρή λιμνούλα με νερό. Είχε βρέξει το προηγούμενο βράδυ και το νερό αυτό ήταν ότι απέμεινε για να θυμίζει ότι παρόλο που η βροχή σπανίζει στον τόπο αυτό, έρχεται κάποτε και η στιγμή που βρέχει. Ο τοπικός οδηγός ήταν εκστασιασμένος, έβαλε τη μουσική στη διαπασών και έπιασε να χορεύει με τα χέρια ψηλά ενώ παράλληλα αυτοφωτογραφιζόταν με φόντο το νερό.

Η έρημος δεν νοιάζεται ποιος είσαι ή τι κάνεις. Είναι ένα μέρος αντικατοπτρισμού, ένα πολύ τίμιο μέρος για να τα βρεις με τον εαυτό σου.

Θυμάμαι την πρώτη φορά που έστρεψα την κάμερα 360 μοίρες για να βιντεοσκοπήσω το πανόραμα της κόκκινης αυτής ερήμου την ώρα που έδυε ο ήλιος. Ήταν η πρώτη φορά που πραγματικά αισθάνθηκα τον εσωτερικό μου θόρυβο να κοπάζει. Συγκλονίστηκα από το θέαμα μπροστά μου. Το αχανές τοπίο απλώς σίγασε όλη τη φλυαρία και έμεινα στο παρόν.

Το να κοιτάς την έρημο μπροστά σου, ηρεμεί τον εσωτερικό θόρυβο.

«Τους βρήκε σε μια έρημη γη, σε μια άδεια έρημο που ούρλιαζε. Τους περικύκλωσε και τους πρόσεχε, τους φύλαγε όπως θα φύλαγε τα δικά του μάτια», αναφέρεται  στο Δευτερονόμιο, 32:10 στην Παλαιά Διαθήκη. Υπάρχει λόγος που οι προφήτες και οι μεγάλοι δάσκαλοι πήγαν στην έρημο για κάποιο περίοδο της ζωής τους. Το μάτι εκεί μπορεί να ξεκουραστεί, το αυτί να αφουγκραστεί εσωτερικά και η καρδιά να φτερουγίσει ανάλαφρη. Όταν έφυγα από την έρημο του Wadi Rum, η τελική μου διαπίστωση ήταν ότι όσο πιο ιδιαίτερος και απομονωμένος είναι ο τόπος, τόσο περισσότερο αφυπνίζει, εμπνέει και ενίοτε διαμορφώνει ακόμα και τον επισκέπτη.

Έκτοτε ακολούθησαν και άλλα ταξίδια μου σε ερήμους, η καθεμιά με τη δική της ταυτότητα, βιοποικιλότητα- ναι υπάρχει μεγάλη ποικιλία φυτών και ζώων στην έρημο- και μυστήριο για να ανακαλύψεις. Και ήταν στην καρδιά της αρχαιότερης ερήμου στον κόσμο, της ερήμου Ναμίμπ,  όπου το ταξίδι ξεπέρασε την απλή εξερεύνηση και έγινε ένα προσκύνημα κυριολεκτικά αυτοανακάλυψης, αποδοχής και θεραπείας. Ανάμεσα στη διαχρονική ομορφιά των τοπίων του Εθνικού Πάρκου της Ναμίμπ, συνειδητοποίησα ότι μέσα στην κινούμενη άμμο, τα απολιθωμένα δέντρα και τους αρχαίους αμμόλοφους, εγώ ήμουν το μοναδικό άτομο που είχα τη δύναμη να θεραπεύσω τον εαυτό μου.

Κατά την περίοδο της φοίτησής μου στην Βρετανική Ακαδημία Ηχοθεραπείας και μελετώντας το μοντέλο 5 R’s Βιωματικής Επεξεργασίας το οποίο ανέπτυξε η Ακαδημία μέσα από έρευνα για πάνω από 25 χρόνια, αυτό που διαπίστωσα ήταν ότι η αυτοπαρατήρηση- ή αλλιώς αντανάκλαση- ως ένα από τα πέντε μέρη του μοντέλου μέσα από την επαφή μου με τον ήχο, ήταν και η πιο απαιτητική. Και αυτό γιατί η πολυάσχολη ζωή μου μέχρι τότε, έκανε δύσκολο να αναλογιστώ καθαρά τις εμπειρίες μου ως αποκλειστικός δημιουργός, ενώ ήταν βολικό να πιστεύω ότι οι εξωτερικές συνθήκες και τα άτομα γύρω μου, δημιουργούσαν αποκλειστικά την αιτία και το αποτέλεσμα. Με λίγα λόγια εστίαζα εξωτερικά στο να αποδώσω ευθύνες ή εύσημα για οτιδήποτε μου συνέβαινε, ενώ δεν τόλμαγα να κοιτάξω καθόλου μέσα μου για να γιορτάσω τις νίκες μου ή να διαπιστώσω τις δικές μου ευθύνες απέναντι στον εαυτό μου αρχικά αλλά και εντέλει σε όλο τον μικρόκοσμο γύρω μου.

Η απεραντοσύνη της ερήμου λοιπόν χρησίμευσε ως ένας μεταφορικός καμβάς πάνω στον οποίο αποτύπωσα την ιστορία της δικής μου θεραπείας. Συνειδητοποίησα ότι όπως η άμμος της ερήμου μετατοπίζεται από στιγμή σε στιγμή και οι βράχοι σμιλεύονται από τον αέρα μέσα στο πέρασμα των αιώνων, το ίδιο και οι σκέψεις και τα συναισθήματά μου.

Εκείνη η μέρα της επίσκεψης στο σημείο μηδέν, το θρυλικό Deadvlei ή αλλιώς «λευκό τηγάνι», ξεκίνησε με αντιστάσεις που μόνο μετά από αρκετές μέρες διαπίστωσα ότι η ίδια έτρεφα μέσα μου. Το ξυπνητήρι δεν χτύπησε στη σωστή ώρα, έπρεπε να ετοιμαστώ πολύ βιαστικά και τελικά κατέληξα να φθάσω στην έρημο αγχωμένη και χωρίς ούτε μια σταγόνα νερό. Άρχισα να ανεβαίνω τον αμμόλοφο θέλοντας να δω το φωτογενές Deadvlei από ψηλά. Είχα διανύσει χιλιάδες χιλιόμετρα και ήταν κάτι το οποίο ήθελα να βιώσω με οποιοδήποτε τρόπο. Φαινομενικά ήταν μια εύκολη και γρήγορη ανάβαση. Μόνο που η ανάβαση πάνω σε αμμόλοφο είναι εντέλει πραγματικά δύσκολη. Στο ένα βήμα που κάνεις μπροστά, πηγαίνεις μισό βήμα πίσω. Το πόδι βυθίζεται στην άμμο και σηκώνοντάς το έχει βαρύνει καθώς το παπούτσι έχει γεμίσει με άμμο. Και βέβαια ούτε να το σκεφτείς να είσαι ξυπόλυτος καθώς κάτω από την άμμο κρύβονται ερπετά ή να περπατήσεις στα πλάγια.   Όσο λοιπόν πείσμωνα και προσπαθούσα να ανέβω, τόσο  περισσότερο αμφέβαλα ότι θα τα καταφέρω και παρέμενα στο ίδιο σημείο.

Η ώρα περνούσε, ο ήλιος ανέβαινε, ο χρόνος που είχα ήταν περιορισμένος και νερό δεν είχα. Έπρεπε λοιπόν να βρω άλλο τρόπο για να φθάσω γρήγορα στην κορυφή. Αποφάσισα ότι το καλύτερο θα ήταν να χαλαρώσω, να εστιάσω ολοένα και περισσότερο στην αναπνοή μου και να αισθάνομαι ότι είμαι ελαφριά όπως ένα πούπουλο πάνω στην άμμο. Παράλληλα παρότρυνα τον εαυτό μου σαν ένας προσκυνητής που θέλει να κάνει τάμα και είναι αποφασισμένος να τα δώσει όλα για όλα μέχρι να φθάσει στον προορισμό του. Εντέλει έφθασα στην κορυφή χωρίς να το καταλάβω. Και αφού απόλαυσα το τοπίο για μερικά λεπτά, ο φόβος με κυρίευσε στην ιδέα ότι πλέον θα έπρεπε να κατέβω σχεδόν κάθετα τον ψηλό αμμόλοφο για να καταλήξω πάνω στο λευκό τηγάνι. Μετά από μια εσωτερική διαμάχη και μερικά δοκιμαστικά βήματα, αποδείχθηκε ότι ήταν κάτι σχετικά εύκολο και συνάμα διασκεδαστικό.

Τελικά όλη αυτή η ανάβαση και κατάβαση μου έδειξε ότι διέθετα μια εσωτερική αλχημεία—την ικανότητα να μετατρέπω την ταλαιπωρία σε ανθεκτικότητα, τον φόβο σε θάρρος και την αμφιβολία σε αυτοπεποίθηση. Οι σιωπηλοί ψίθυροι της ερήμου έγιναν καταλύτης για την θεραπευτική δυνατότητα που βρισκόταν μέσα μου.

Εκείνη την μέρα έγινα παρατηρήτρια των σκέψεων και των συναισθημάτων μου περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Παρατηρώντας την αλληλεπίδραση φωτός και σκιάς στους αμμόλοφους καθώς ο ήλιος ανέβαινε ολοένα και ψηλότερα, αντιμετώπισα τις δικές μου εσωτερικές διχογνωμίες. Η  έρημος φώτισε την αλήθεια ότι θεραπεία δεν είναι να σβήνεις πληγές, αλλά να αγκαλιάζεις την ολότητα του εαυτού σου — το φως και τις σκιές εξίσου. Όπως η ομορφιά της ερήμου ενισχύθηκε από την μίξη αυτών των αντιθετικών στοιχείων, έτσι και το δικό μου ταξίδι εμπλουτίστηκε με την αναγνώριση και την ενσωμάτωση όλων των πτυχών της ύπαρξής μου.

Με την υιοθέτηση του ρόλου ενός συμπονετικού παρατηρητή, δεν ήμουν πλέον θύμα περιστάσεων, αλλά υπεύθυνος θεραπευτής της δικής μου αφήγησης.

Φυσικά η πιο σουρεαλιστική στιγμή εκείνης της ημέρας ήταν όταν εντέλει πάτησα το λευκό έδαφος του Deadvlei μετά τη διασκεδαστική κατάβαση του αμμόλοφου.  Η έντονη αντίθεση των μαύρων, απολιθωμένων δέντρων με τον ζωηρό γαλάζιο ουρανό και τους πορτοκαλί αμμόλοφους ήταν ένα θέαμα ανεπανάληπτο. Καθώς στεκόμουν ανάμεσα σε αυτά τα νεκρά, γλυπτά δέντρα, παρατηρώντας τα μέσα από τον φωτογραφικό φακό,  συλλογίστηκα το ανελέητο πέρασμα του χρόνου και την παροδικότητα όλων των πραγμάτων.

Ο θάνατος δεν είναι ένα τέλος, παρά μια μεταμόρφωση σε μια νέα μορφή ύπαρξης, μια υπενθύμιση ότι η ενέργεια της ζωής δεν σβήνει.

Κι ενώ κάποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι η έρημος είναι άηχη, ως μουσικός εκπλάγηκα από την ποικιλία των ήχων που μπόρεσα να ηχογραφήσω και να απομονώσω. Το διακριτικό σφύριγμα του αέρα πάνω στην κορυφογραμμή του αμμόλοφου, ο ήχος σπασίματος καθώς περπατούσα πάνω στο αποξηραμένο λευκό έδαφος στο Deadvlei, ο ανεπαίσθητος ήχος του σκαψίματος μιας σαύρας στην άμμο που ήθελε να κρυφτεί από τον αδιάκριτο φωτογραφικό μου φακό,  αλλά και η έντονη αναπνοή μου μέχρι να φθάσω στην κορυφή του αμμόλοφου.

Καθώς περιπλανιόμουν σε αυτό το προϊστορικό τοπίο, ανακάλυψα ότι η έρημος αυτή όπως και όλες όσες είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ μέχρι τότε, δεν ήταν απλώς ένα ακόμα μέρος, αναμφισβήτητα από τα πιο όμορφα στον κόσμο.

Η έρημος είναι μια αντανάκλαση των παγκόσμιων αληθειών που μας δένουν όλους.

Στην αγκαλιά της ερήμου, βρήκα παρηγοριά και με κατανόησα καλύτερα. Ίσως το πιο σωστό θα ήταν να πω ότι με άκουσα καλύτερα.

Εντέλει κάθε φορά που αφήνω πίσω τα ίχνη μου στην άμμο, βιώνω και μια αναγέννηση.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το μοντέλο 5 R’s Βιωματικής Επεξεργασίας της Βρετανικής Ακαδημίας Ηχοθεραπείας πάνω στο οποίο βασίζονται τα χαλαρωτικά ηχόλουτρα όπως και τα προγράμματα χαλάρωσης της Soundquest, ενημερώσου >ΕΔΩ<

Photo art click: -Εξώφυλλο “Zero point”, Deadvlei, Sossusvlei στην Ναμίμπια, Soundquest© 2022, -Φωτό 1: Soundquest in zero point, Nαμίμπια, 2022 (click @sollyleviphotography), -Φωτό 2: “Selfie zero”, Deadvlei, Sossusvlei στην Ναμίμπια, Soundquest© 2022, -Φωτό 3-4: Soundquest στην έρημο Wadi Rum, Iορδανία, 2018, Φωτό 5: Soundquest στην έρημο Καλαχάρι, Ναμίμπια, 2022 (click @sollyleviphotography)

5.8.2023